Ekonomide yaşanan zorluklara yönelik ‘AVM’lerin dolu olduğu’ karşı argümanına AVM’lerin iflas haberleri damga vuracak gibi görünüyor.
Enflasyondaki yükselişle vatandaşın zorluk çektiği konuşulurken, bir kesim de özellikle Alışveriş Merkezleri’nin dolu olmasıyla karşı çıkıyordu.
Hayat şartlarındaki değişimle aranılan birçok şeyin aynı anda bulunabildiği, yaz-kış hava koşullarına yönelik koruma sağlayan, bir nevi sosyalleşme ve yaşam alanına dönüşen AVM’lerin ekonomik zorlukları yansıtması gündem oldu.
Sadece birkaç hafta önce Ticaret Bakanı Ömer Bolat, AVM açılımlarının büyük oranda durduğunu açıklarken, 70 AVM’nin ise borcundan dolayı bankalara devredildiğini açıklamıştı.
Türkiye’de bir dönem çok hızlı artan AVM’lerin açılmasının büyük oranda durduğunu belirten Bolat, yaklaşık 450 AVM bulunan Türkiye’de yaklaşık 70 AVM’nin finansman sıkıntısı yaşadığını ve borçları nedeniyle bankalara devredildiğini açıklamıştı.
Bu açıklamalardan 2 hafta sonra 2023 yılı biterken, gündeme bomba giibi düşen bir haber görüldü. 9 dev AVM için konkordato talep edildi. Kısaca “zor durumdayız, borçları erteleyelim” diyorlardı.
HalkTV’den Dinçer Gökçe’nin haberine göre, Marmara Forum ve Forum İstanbul gibi kalabalık ve işlek AVM’lerin de aralarında bulunduğu 9 AVM için konkordato talep edilmişti.
İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’ndeki dava dosyasında, AVM’lerin bağlı olduğu şirketlerle birlikte 10 şirket için 3 aylık geçici süre verilirken, bu AVM’lerin öne çıkma sebeplerinden biri de ‘tek çatı altında en fazla AVM’yi barındırmaları’ oluyor.
9 AVM’de 1.500 mağaza bulunurken, şirketlerin toplam borcu 600 milyon Euro yani 28 milyar TL olarak görünüyor.
Türkiye’de 76 milyon kişinin yıl boyunca ziyaret ettiği AVM’lerde konkordatonun sebeplerinden biri, döviz kredisi kullanılan AVM’lerde kiraların TL’ye dönüşmesi!
Konkordato talebinin gerekçeleri de 2018 yılındaki kur ataklarında AVM’lerde kiralar TL’ye dönüştürülmüştü. Şirketlerin döviz borçlarına karşın TL kira alması finansal yapılarını olumsuz etkiledi.
Pandemi sürecinde de kapalı kalan AVM’lerde bu da mali sıkıntıya neden oldu.
600 milyonluk Euro borcun tamamına yakınının bankalara olduğu görülürken, 2 yerli 1 yabancı üç bankadan alınan krediler, tüm kiralarla ödenebiliyor.
Şirketlerin avukatı yaptığı açıklamada, konkordato talebinde bulunduklarını doğrulayarak ‘Şirketlerimizin malvarlığı borçlarını fazlasıyla karşılayacak durumdadır yani borca batık değildir. Yalnızca ödeme için süreye ihtiyacımız bulunuyor’ dedi.
Şirketlerden yapılan açıklama da dikkat çekti.
Aralarında Forum İstanbul, Marmara Forum, Forum Çamlık, Forum Aydın, Forum Erzurum, Forum Kapadokya, Forum Ankara, Gordion ve Forum Magnesia’nın sahibi olan ve aynı isimle anılan şirketler son dönemde özel finansal kurum ve kuruluşlarla yaşanan süreçlere istinaden iş sürekliliğini sağlamak adına yeni bir süreç başlattı.
Ülke ekonomisi, kalkınma, istihdam ve sürdürülebilirlik kriterleri açısından Türkiye için büyük öneme sahip olan AVM’lerin değer kayıplarını önlemek ve istihdamın sürekliliğini sağlamak adına bu şirketler için 26 Aralık 2023 tarihi itibarıyla geçici mühlet kararı verildi.
İlgili kurumlardan konu ile ilgili yapılan açıklamada, ‘Bu kararı hem AVM’lerimizi hem de tüm paydaşlarımızı korumak adına aldık. Şirketlerimizin ve 1500 mağaza ile yıllık 76 milyon ziyaretçi ağırlayan AVM’lerimizin gerek iş gerek finansal süreçlerinde hiçbir aksama yaşanmaması yönünde ve hukukun bize tanıdığı hak çerçevesinde geçici mühlet kapsamında faaliyetlerimizi daha sağlıklı bir şekilde yürüteceğiz. Buradaki temel amacımız iş sürekliliğini sağlamaktır. Bu süreçte tedarikçilerimizle, müşterilerimizle ve diğer paydaşlarımızla olan ilişkilerimizi kesintisiz sürdürmeye, iş gücümüzü korumaya ve daha sağlam bir finansal temel oluşturmak için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz’ denildi.
Ekonomideki sorunların yansıması olması kaçınılmaz olan AMV’lerdeki duruma sosyal medyada da yorum yapıldı.
Bir dönem, “kriz varsa AVM’ler neden dolu” diyenlere açıklama yapmaya çalışmaktan yorulanlar bir yana,
Hemen sonrası için de planlar yapılmaya başlandı.
“Ben demiştim” diyenlerden,
İstihdam tarafını görmeyenlere,
Arz-talep dengesi olduğunu düşünenler de oldu.
Mehmet Şimşek de unutulmadı. Siz ne dersiniz? AVM’lerde domino etkisi yaratır mı?
